Είναι μια συνέντευξη που σε αφορά
Είναι μια συνέντευξη που σε αφορά
Gazzetta Weekend Journal (2 Σεπτεμβρίου 2017)
Social Waste & Aντίποινα ρίχνουν αυλαία στα καλοκαιρινά live με δύο εμφανίσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και το Gazzetta Weekend Journal ταξιδεύει μαζί τους στο Hip Hop της Μεσογείου.
Επιμέλεια: Θάνος Σαρρής
Οι Social Waste αποτελούν ένα πολύ ιδιαίτερο συγκρότημα. Παίζουν ένα hip hop ξεχωριστό, αλλά με σεβασμό στις ρίζες του. Τραγουδούν για όλα εκείνα που έχουν σημασία και οι ρίμες τους είναι βγαλμένες από την ιστορία. Όχι αυτή που γράφουν οι νικητές, αλλά εκείνη που ζωντανεύουν οι δίχως φωνή. Κάθε κομμάτι τους αποτελεί μια ξεχωριστή αναζήτηση, ένα συναπάντημα προσωπικοτήτων που έχουν αφήσει το δικό τους σημάδι. Από τον Χρόνη Μίσσιο και τον Μανόλη Αναγνωστάκη μέχρι τον Άρη και τον Υποδιοικητή Μάρκος των Ζαπατίστας, τον Καββαδία και τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Αποτελεί επίσης μια ανατρεπτική ματιά προς την κοινωνική πραγματικότητα και εκείνους που την διαφεντεύουν.
Έχοντας επιστρέψει δυναμικά με τη «Γιορτή της Ουτοπίας» και την «Πειρατική Γαλέρα», στην τελευταία τους δουλειά συναντήθηκαν με τα Αντίποινα και με τη συνεργασία μιας ακόμα ομάδας καλλιτεχνών δημιούργησαν το Hip Hop της Μεσογείου. Ο Manu Chao, ο Κωνσταντής Παπακωνσταντίνου, η Μαρία Κώτη και ο Γιώργος Παπαϊωάννου, ιστορικά μέλη των Χαΐνηδων, ο Νίκος Μπάρδης από τα θρυλικά Διάφανα Κρίνα καθώς και αρκετοί ακόμα έχουν βάλει το λιθαράκι στο πρωτοποριακό αυτό μουσικό πρότζεκτ.
Ένα άλμπουμ-ταξίδι που συνδυάζει τα σκρατς με το λαούτο και την γκάιντα, την ασκομαντούρα με τη ραπ. Όπως περιγράφουν και οι ίδιοι: «Το hip hop της Μεσογείου σουλατσάρει στα στενά της Μασσαλίας ακροπατώντας πάνω σε ρυθμούς απ’ το Μαγκρέμπ. Στην Τύνιδα προκαλεί λαϊκό ξεσηκωμό, και μπαίνει στη μύτη του δικτάτορα στο Κάϊρο και τη Δαμασκό. Παίζει λαούτο στην Κρήτη και στον Ελικώνα γκάιντα, ενώ στη Σεβίλλη «παίζουν αλέγκρο την καρδιά του» σε μια κιθάρα σπανιόλα. Σαμπλάρει Φεϊρούζ και Μάρκο Βαμβακάρη και ραπάρει τα κουπλέ και τα ρεφραίν του στα αραβικά, τα ελληνικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά, τα γαλλικά, τα σερβοκροάτικα, τα αλβανικά, τα καταλανικά, τα ανταλού, τα σάρντο, τα εβραϊκά, και τα τούρκικα. Μπεντίρ πολίτικα και καλαβρέζικα ταμπουρέλα του κρατούν το ρυθμό. Και στα grafiti του, ‘Ο Παύλος ζει’…».
Λίγο πριν την ολοκλήρωση των καλοκαιρινών live με τη συμμετοχή στα «Λιπάσματα 2017» της Δραπετσώνας το Σάββατο (2/9) και στο 9o Street Mode Festival της Θεσσαλονίκης την Κυριακή (3/9) επιβιβάζουν στην πειρατική τους γαλέρα το Gazzetta Weekend Journal, ταξιδεύοντας με τους στίχους από όλο το «Hip Hop της Μεσογείου». Εμείς επιλέξαμε αποσπάσματα από κάθε τραγούδι και πάνω σε αυτά στήσαμε την κουβέντα με τα παιδιά που έγραψαν τους στίχους. Για τη μουσική, την κοινωνία, τη βία, την παιδεία, τον σύγχρονο αστικό τρόπο ζωής και φυσικά για εκείνα τα δεκάρια, τα παλιά, τα τρελαμένα.
Οι απαντήσεις τους είναι ένα θέμα που σε αφορά, όπως τραγουδούν και οι ίδιοι στο «Για να νικήσουν».
1. To Ηip Hop της Μεσογείου
«Κι έγινε ο δρόμος το κέντρο το κοινωνικό της γειτονιάς
Σκαρφίστηκαν κι έναν χώρο αυτοσχέδιο για να χορεύεται εντάξει
Κι έκαναν τους τοίχους και τα βαγόνια γκαλερί για την εργατική τάξη
Αλλά το μυρίστηκε η βιομηχανία και το δαιμόνιο το εγχώριο
Και πολύ γρήγορα αιχμαλωτίστηκε ο δεκαπεντασύλλαβος κι έγινε εμπόριο»
Είναι η μοίρα της μουσικής που ξεπερνά τα στενά όρια της εποχής της αφενός να ξεπηδά από «μια κρίση οικονομική» και αφετέρου να χειραγωγείται πάντα, με τις εξαιρέσεις της, από τη βιομηχανία; Πώς μπορούν οι πειρατικές γαλέρες να συνεχίσουν το ταξίδι σε καιρούς δύσκολους;
Λεωνίδας: Κοίτα, υπάρχει ένας στοχαστής της αυτονομίας και της αναρχίας, ο Hakim Bey, ο οποίος “εφηύρε” τη θεωρία των Προσωρινών Αυτόνομων Ζωνών (ΤΑΖ). Σύμφωνα με αυτόν, ο οποίος χρησιμοποίησε και τις ελεύθερες αμεσοδημοκρατικές πειρατικές κοινότητες σαν παράδειγμα, ή τις κοινότητες των σκλάβων που την κοπάνησαν από τη σκλαβιά, όλοι οι “χώροι ελευθερίας” αναπόφευκτα κάποια στιγμή καταλαμβάνονται από τις εκάστοτε εξουσίες, ή απλά παρακμάζουν. Οπότε σε αυτήν την περίπτωση, το μόνο που τους μένει να κάνουν είναι είναι να αποσυρθούν, να “φύγουν” και να αναδιοργανωθούν ξεκινώντας κάτι καινούριο σε άλλο τόπο (και ίσως και χρόνο) πριν “καταληφθούν” ή παρακμάσουν. Κάτι τέτοιο συνέβη και με τη ραπ, για να μιλήσουμε γι’ αυτό που κάνουμε εμείς. Πλέον, όπως έχει πει και ο Chuck D, η καλύτερη -και η πιο πολιτικοποιημένη θα προσέθετα εγώ- ραπ δε γίνεται στις ΗΠΑ, αλλά αλλού.
2. Τι κρύβει το μολύβι
«Μολύβι που κρύβει πιστεύω και στόχους ιδέες και όνειρα ουτοπικούς τόπους», αλλά και «υπογραφές που ξεπούλησαν τα πάντα, Συνθήκες με κόλπα που υπογράφτηκαν πρώτα και ‘κάναν αντάρτες ν’ αφήσουν τα όπλα».
Τι είναι αυτό που καθορίζει το πώς θα χρησιμοποιηθεί το μολύβι σε κάθε γενιά, σε κάθε κοινωνία;
Γιωργης: Ουσιαστικά αυτό που καθορίζει τη χρήση του μολυβιού είναι η ίδια η ηθική αυτού που το κρατάει. Με βάση αυτή την ηθική, λοιπόν, κάποιος διαλέγει την πλευρά που θέλει να είναι. Υπάρχει λοιπόν μια πιο ελεύθερη πλευρά, που ο καθένας χρησιμοποιεί το μολύβι όπως κρίνει και υπάρχει και η πλευρά στην οποία οι έχοντες αξιώματα πληρώνουν τους έχοντες τα μολύβια να εξυπηρετούν τη ‘’γραμμή’’ τους.
Λεωνίδας: Εγώ θεωρώ ότι υπάρχουν δυο μολύβια, ας το πούμε έτσι, το “επίσημο” και το “ανεπίσημο.” Το “επίσημο” το διαχειρίζονται -ή το πληρώνουν- οι εκάστοτε έχοντες την εξουσία, προφανώς για να δημιουργεί ένα αφήγημα βολικό για αυτούς. Το “ανεπίσημο”, πάλι είναι ελεύθερο. Δεν βλέπουν πολλοί αυτά που γράφει ίσως -αν και κάνει κάτι καταδρομικές σε τοίχους και δημόσια σφαίρα που και που- αλλά παραμένει ελεύθερο και αντιστέκεται.
3. Έχω αμολήσει του στίχους μου
«Έχω αμολήσει τους στίχους μου κι αλητεύουνε
Κι έχω συντρόφους και φίλους να τους προσέχουνε
Τους κρατάνε στο χέρι, ακονισμένο μαχαίρι
Κι ίσως ποιός ξέρει να φτάσαν και στα δικά σου τα μέρη»
Είναι ο στίχος το σημαντικότερο στοιχείο των Social Waste; Θεωρείς ότι θα έπρεπε να είναι έτσι γενικότερα σε αυτό το είδος μουσικής; Σκέφτεσαι καθόλου το που μπορούν πράγματι να φτάσουν οι στίχοι σας, το πόσα παιδιά μπορούν να επηρεάσουν κτλπ;
Λεωνίδας: Εγώ προσωπικά θεωρώ ότι ο στίχος είναι το σημαντικότερο στοιχείο στο ραπ γενικότερα, και κατ’ επέκταση σε εμάς επίσης. Είναι και το στοιχείο που έχουμε δουλέψει περισσότερο, αλλά και αυτό που περνάει τα μηνύματα. Γιατί ο στίχος τα περνάει τα μηνύματα, η μουσική μπορεί να προσθέσει συναίσθημα αλλά δε μιλάει. Τώρα για το πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν οι στίχοι μας…καμιά φορά αναρωτιέμαι αλλά με την επαφή που έχουμε με ανθρώπους που μας ακούνε μας έρχονται και κάτι ωραία μηνύματα όπως ένα που μου ήρθε προχτές από Ισλανδία, μια φωτογραφία και το μήνυμα “μέχρι εδώ πάντως έχουν φτάσει τα στιχάκια σας.” Αλλά χαιρόμαστε επίσης πολύ όταν έρχονται παιδιά και μας λένε ότι “από τους στίχους σας ανακάλυψα τον Άρη ή το Χρόνη” και τώρα διαβάζω βιβλία για αυτούς. Ή τον Γκαλεάνο, τον Βίκτορ Χάρρα και πάει λέγοντας. Εκεί νιώθεις μια ικανοποίηση.
4. Τα σχολεία που πήγα
«Τα σχολεία που πήγα, από τα κάτω φτιαγμένα οριζόντια με μένα και είμαστε όλοι μαζί».
Στο «Στα σχολεία που πήγα» περιγράφεται μια ουτοπική μορφή εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι τελικά αυτό ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία; Τα σχολεία που πάει;
Λεωνίδας: Ναι φυσικά. Που δεν είναι απαραίτητα “κλεισμένα σε τοίχους,” ούτε είναι απαραίτητα τα “επίσημα.” Δε μιλάμε για την εκπαίδευση -που είναι και λέξη που σιχαίνομαι αλλά περιγράφει σωστά το ρόλο της- αλλά για την παιδεία που είναι κάτι πολύ ευρύτερο και δε μπορεί να κλειστεί στα στενά όρια του εκπαιδευτικού συστήματος. Εξάλλου τα περισσότερα από αυτά που περιγράφει το τραγούδι το συγκεκριμένο, αλλά και άλλα δικά μας, τα μάθαμε εκτός εκπαιδευτικού συστήματος. Κι αν ήταν εντός θα ήταν “εκτός ύλης.”
Χρήστος: Το τραγούδι αυτό ξεφεύγει από τα πλαίσια του εκπαιδευτικού συστήματος όπως το έχει στο μυαλό του ο καθένας. Είναι νομίζω μια αλληγορία στην οποία περιγράφεται παράλληλα ένα ιδανικό σχολείο αλλά και διάφορα άλλα «σχολεία» έξω από τους τοίχους μιας σχολικής τάξης. Για εμένα η συνειδητοποίηση και η συμμετοχή στα κοινά με σημείο αναφοράς την αλληλεγγύη είναι πολύ σημαντικότερο επίτευγμα από τους καλούς βαθμούς στο τέλος της χρονιάς.
5. Θα τανε δε θα ‘ταν 15
«Θα τανε δε θα ‘ταν 15
λέει τον φωνάζανε Berkin
Θα τανε δε θα ‘ταν 15
κι ήταν καρντάσι από τα μέρη του Nazim
Θα τανε δε θα ‘ταν 15
Τον δολοφόνησε η εκεί αστυνομία
Θα τανε δε θα ‘ταν 15
Η αδερφή του κράτους ήταν πάντα η βία»
Η σχέση του κράτους με τη βία προσδιορίζεται ως «αδελφική» ήδη από την ελληνική μυθολογία και σύμφωνα με τον Βέμπερ το κράτος διατηρεί το έννομο μονοπώλιο της βίας. Τι πρέπει να αλλάξει για να σταματήσουμε να έχουμε άλλους Αλέξηδες, άλλους Μπερκίν; Ή μήπως δεν είναι μόνο θέμα του κράτους;
Λεωνίδας: Δεν είναι μόνο ο Αλέξης και ο Μπερκίν, είναι κι ο Παύλος. Κι οι εργάτες στη Μανωλάδα, κι ο Σεχζάτ Λουκμάν, και η υπάλληλος του καθαρισμού που πέθανε στη διπλοβάρδια για να καθαρίσει τα σκουπίδια μας. Το σύστημα το καπιταλιστικό, ειδικότερα στην πιο ακραία μορφή του, το νεοφιλελευθερισμό, είναι βίαιο. Και δεν είναι βίαιο απέναντι στους ανθρώπους μόνο. Στη μεταμοντέρνα κοινωνία ο άνθρωπος επιβάλλεται και εκμεταλλεύεται το φυσικό του περιβάλλον μέχρι εξαντλήσεως, και κάποιοι άνθρωποι επιβάλλονται σε άλλους ανθρώπους και τους εκμεταλλεύονται μέχρι εξαντλήσεως επίσης. Δεν είναι ίσα όλα τα ζώα στη φάρμα- κάποια είναι πιο ίσα. Ε, οι δυνάμεις καταστολής χρησιμοποιούνται για να καταπνίξουν την αντίσταση σε αυτό το σύστημα, αλλά βίαιο είναι το σύστημα κι από μόνο του.
6. Μάτια μεγάλα
«Ήσουν Σαλώμη και κρατούσες τον Ιωάννη στο πιάτο
Και η καρδιά μου που χτυπά αριστερά κι από τα κάτω»
Τα «Μάτια μεγάλα» είναι το μόνο τραγούδι του δίσκου που έχει διαφορετική προσέγγιση, αλλά και πάλι με ζαπατιστική σκοπιά (αριστερά κι από κάτω). Ποια είναι η ιστορία του;
Λεωνίδας: Είναι ας πούμε μια ιδιαίτερη προσωπική προσέγγιση στην αιώνια γυναίκα, με στοιχεία ιστορικότητας, ποίησης και λογοτεχνίας μέσα του.
7. Γέροντας χειμώνας
«Μέσα μου λιώνω στου τσιμέντου την ρουτίνα,
βλέπω γκρίζο τοίχο όταν τραβάω την κουρτίνα
Πάντα κάτι άτομα περίεργα και μίζερα
που μέσα στ’ αυτοκίνητα ξεχάσανε τα βήματα»
Είναι ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής ένας από τους λόγους της αποξένωσης και της αδράνειας; Από την άλλη όμως μια ζωή σαν του «γέροντα χειμώνα» δεν μοιάζει με παραίτηση;
Γιώργης: Όχι δεν είναι παραίτηση. Πιο πολύ ανασυγκρότηση δυνάμεων είναι. Ο ‘’χειμώνας’’ είναι απλά μια χρονική περίοδος του χρόνου. Με αρχή και τέλος. Δεν είναι μόνιμη. Για μένα αυτή η περίοδος είναι ουσιαστικά χρόνος για να ψάξεις μέσα σου, αφού δεν υπάρχει διάθεση για πολλά έξω όπως την άνοιξη ή το καλοκαίρι. Είναι περίοδος απομόνωσης και απολογισμού. Αν θες ακόμα είμαι μια περίοδος αποτοξίνωσης και κάθαρσης. Μετά το χειμώνα, λοιπόν, έρχεται η άνοιξη. Η πιο όμορφη εποχή του χρόνου, που όμως για να τη δεις πρέπει να έχεις επιβιώσει από τη βαρυχειμωνιά. Έτσι λειτουργεί η φύση και εμείς είμαστε κομμάτι αυτής. Αυτά στο ατομικό κομμάτι. Από την άλλη στο συλλογικό, κάθε ‘’Ελικώνας’’ υπήρξε λημέρι κλεφτών, επαναστατών, ανταρτών κλπ. Εκεί ανασυγκροτείσαι με το ‘’ασκέρι’’ σου.
Λεωνίδας: Σωστά το λες. Είναι παραίτηση αν πας να κλειστείς στον Ελικώνα σου και δε σε νοιάζει τίποτα από όσα συμβαίνουν παραέξω. Γιατί μια μέρα το παραέξω θα τυλίξει και τον Ελικώνα σου και θα τον καταπιεί και δε θα ‘χεις πάρει χαμπάρι. Ή κι αν πήρες, δε θα μίλησες όταν έπρεπε. Αν όμως πας στον Ελικώνα σου, και συνεχίσεις να είσαι ενεργός και εκτός αυτού, είναι άλλη ιστορία.
8. Μια αλήθεια και ένα ψέμα
«Μια αλήθεια αυταπάτη αριστερών στην εξουσία και ένα ψέμα με ένα όχι και ένα ναι σε συνουσία, η αλήθεια μεσ’ στη νιότη σου σου να ‘ναι το μανιφέστο και η αντίφαση στο σπίτι παραμύθια στον Ερνέστο».
Πίστευες από την αρχή ότι η «αριστερή κυβέρνηση» θα ήταν αυταπάτη αριστεράς; Καταλήγει με τον συγκεκριμένο στίχο ένα τραγούδι που ξεκινά με το δράμα της Μεσογείου και έχει ρεφρέν «έχοντας φόβους προτίμησες να απέχεις» και «μέσα σου θα έχεις μια αλήθεια και ένα ψέμα». Πώς συνδέονται όλα αυτά;
Χρήστος: Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, θεωρούσα ότι η «πρώτη φορά αριστερά» θα πραγματοποιήσει κάποιες πολύ απλές υποσχέσεις, έτσι για να «κουβαλάει» μαζί της ένα αριστερό πρόσημο όσο καιρό είναι στην εξουσία. Δεν περίμενα ούτε να σκίσει τα μνημόνια, ούτε να καταργήσει κανένα άδικο οικονομικό μέτρο. Τελικά, δεν έκανε ούτε κάποια μικρά απλά και αυτονόητα. Αντίθετα, όχι μόνο δεν κατήργησε κανένα οικονoμικό μέτρο, αλλά πρόσθεσε και άλλα. Για να το πάω και λίγο παραπέρα, εμένα προσωπικά αυτή η κυβέρνηση υποτιμά τη νοημοσύνη μου όταν λέει για παράδειγμα ότι «κόβουμε συντάξεις αλλά ο Σαμαράς είχε κάνει μεγαλύτερες περικοπές». Αν δεν με απατά η γνώση μου πάνω στην αριθμητική: όταν κάποιος σου έχει «κόψει» 100 ευρώ και έρχεται ο επόμενος και του «κόβει» 20 ευρώ, τότε έχεις χάσει 120 ευρώ και όχι 20 ευρώ. Καλά δεν τα λέω; Τέλος, νομίζω ότι αυτή η κυβέρνηση κρατάει ακόμη γιατί η αντιπολίτευση μαζί με τα κανάλια της, είναι για γέλια.
Γιώργης: Καταρχάς, για να σου απαντήσω, στο πως συνδέονται, οι στίχοι θα σου πω ότι τους έχουν γράψει 3 διαφορετικοί άνθρωποι, που σημαίνει ότι ο κάθε ένας μας έχει κάτι διαφορετικό στο μυαλό του που να θέλει να εκφράσει. Η θεματική του κομματιού είναι και ο τίτλος του. Είναι σαν ταινία που εμπεριέχει δυο-τρεις διαφορετικές ιστορίες που φαινομενικά είναι άσχετες μεταξύ τους αλλά τις συνδέει το ‘’μια αλήθεια και ένα ψέμα’’. Είναι οι αξίες, οι ιδέες και οι ελπίδες που έχουμε οι άνθρωποι μεγαλώνοντας σε ελεγχόμενο περιβάλλον και τα πιστεύουμε σαν απόλυτες αλήθειες, που όμως σε διαφορετικές καταστάσεις αποδεικνύονται ως κάτι το ψεύτικο τελικά. Είναι η απομυθοποίηση και το απογύμνωμα ιδεών, θεών, ιδεολογιών, ελπίδων και ίσως τελικά των ίδιων μας των εαυτών.
9. Ο λύκος για το τσίρκο δεν δουλεύει
«Σου σέρβιραν την αλλαγή και στα χουν υπολογισμένα
Μα εγώ είμαι σαν τα δεκάρια τα παλιά τα τρελαμένα
Παίζω για μένα και για σένα για κανένα για όλους
Μενίδι κι Αλικαρνασσό μαζί με τους φτωχοδιαβόλους
Παίζω για τον πιτσιρικά που κάθεται παραδίπλα
Για αυτή την κρίσιμη μπαλιά για τη μεγάλη τη ντρίπλα
Και κάθε τόσο σκαρώνω ένα τραγούδι που σαλεύει
Και λέει ο λύκος για το τσίρκο δε δουλεύει»
Θα σε ρωτούσα πόσος χώρος υπάρχει για λύκους που δεν δουλεύουν σε τσίρκο, αλλά μιας και είμαστε αθλητικό μέσο, ας πάμε στο στίχο για τα δεκάρια τα παλιά τα τρελαμένα. Τι γνώμη έχεις για το σύγχρονο ποδόσφαιρο; Πώς αισθάνεστε που φόρεσαν μπλουζάκι σας παίκτες του Πανιωνίου; Αν θέλεις, μου απαντάς και για τους λύκους και για το αν έχουν θέση στον σύγχρονο επαγγελματικό αθλητισμό.
Λεωνίδας: Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι οι λύκοι πρέπει να διεκδικούν τη θέση τους είτε στο ποδόσφαιρο είτε οπουδήποτε αλλού, κι ας μην υπάρχει θέση γι’ αυτούς στο σχεδιασμό. Αλλά αυτοί είναι οι παίχτες που αγαπάμε, αυτοί που δεν είναι τεχνοκρατικά ρομποτάκια, αυτοί που κάνουν την έκπληξη, “τη μεγάλη τη ντρίπλα” που λέμε εμείς, που έχουν τη μαγεία. Και εντός και εκτός γηπέδων. Πάρε το Μαραντόνα, με την κριτική στη ΦΙΦΑ, με τον Τσε και το Φιντέλ τατουάζ, με την αντισυμβατική συμπεριφορά του. Την αγάπη που απολαμβάνει ακόμα και σήμερα ο Μαραντόνα δε θα την απολαύσει ποτέ κανένα καλό παιδί του ποδοσφαίρου που κρατάει το στόμα του κλειστό: κανένας Μέσι, κανένας Κριστιάνο. Αυτοί τα μόνα τατού που θα έκαναν, να στο πω έτσι, θα ήταν το σήμα της ΝΙΚΕ ή της ADIDAS, κι αυτό αν τους πλήρωναν αρκετά…Για τα παιδιά του Πανιωνίου χαρήκαμε, όχι μόνο για τα μπλουζάκια, αλλά για τη γενικότερη στάση τους σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, στο ζήτημα των Σκουριών, στο προσφυγικό. Δείχνουν ότι είναι σκεπτόμενοι, ότι θέλουν να έχουν κοινωνικό ρόλο, ότι δεν είναι απλά μονομάχοι στην αρένα. Καιρό είχαμε να δούμε τέτοια φαινόμενα στο ελληνικό ποδόσφαιρο!
10. Outro
Επειδή το intro δεν έχει στίχους ας κλείσουμε τη δεκάδα με μια ερώτηση γενικού ενδιαφέροντος. Ένα του Άρη, ένα του Χρόνη… να περιμένουμε και ένα του Μάρκος;
Λεωνίδας: Ε, επειδή αυτός είναι περίπτωση και γράφει και στιχάκια (έχει δώσει στίχους στον Joaquin Sabina) μάλλον θα το γράψει μόνος του το δικό του!
